Cyberprzemoc, jako forma przemocy domowej, zyskuje na znaczeniu w dobie rosnącego wpływu technologii na codzienne życie. Jest coraz częściej uznawana za poważne zagrożenie, bowiem sprawcy wykorzystują internet i technologie komunikacyjne do nękania, zastraszania czy kontrolowania swoich ofiar.
Cyberprzemoc obejmuje wszelkie formy przemocy, które są realizowane przy użyciu technologii informacyjno-komunikacyjnych, takich jak internet, telefony komórkowe czy media społecznościowe. Może przyjmować różne formy, w tym:
Nękanie (stalking): Regularne wysyłanie groźnych lub obraźliwych wiadomości, monitorowanie aktywności ofiary online, publikowanie nieprawdziwych informacji.
Sexting bez zgody: Rozpowszechnianie prywatnych zdjęć lub filmów intymnych bez zgody osoby na nich przedstawionej.
Przemoc ekonomiczna: Kontrola nad finansami ofiary przez manipulację jej kontami online, kradzież tożsamości czy oszustwa finansowe.
Zniesławienie: Publikowanie w sieci fałszywych informacji mających na celu zaszkodzenie reputacji ofiary.
Cyberprzemoc jest coraz częściej wykorzystywana przez sprawców przemocy domowej jako narzędzie do kontrolowania, zastraszania i izolowania ofiary. W takich przypadkach sprawcy korzystają z technologii, aby kontynuować przemoc nawet poza domem, w każdej chwili i w każdym miejscu, gdzie ofiara ma dostęp do sieci.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przemoc domowa, w tym także cyberprzemoc, jest przestępstwem, a ofiary mają prawo do ochrony i wsparcia. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 2023 roku rozszerzyła definicję przemocy domowej o cyberprzemoc, co znacząco zwiększa możliwości prawnej ochrony ofiar.
Ofiary cyberprzemocy w Polsce mogą zgłaszać przestępstwa na kilka sposobów:
Złożenie zawiadomienia na policji: Ofiara może zgłosić cyberprzemoc jako przestępstwo. Policja ma obowiązek podjąć działania, w tym zabezpieczenie dowodów, takich jak wiadomości, e-maile czy zrzuty ekranu.
Procedura „Niebieska Karta”: W przypadku przemocy domowej, ofiara może zostać objęta procedurą „Niebieska Karta”, która zapewnia monitorowanie sytuacji oraz koordynację pomocy z różnych instytucji.
Zgłoszenie do organizacji pozarządowych: Organizacje takie jak „Niebieska Linia” czy Stowarzyszenie Pactum oferują wsparcie psychologiczne i prawne, a także pomagają w zgłaszaniu przypadków cyberprzemocy odpowiednim instytucjom.
W kontekście przemocy domowej najczęściej występujące formy cyberprzemocy to:
Monitorowanie komunikacji i działań online: Sprawca wykorzystuje technologie do śledzenia działań ofiary, co może obejmować kontrolę poczty elektronicznej, monitorowanie mediów społecznościowych lub instalowanie oprogramowania szpiegującego.
Zastraszanie przez wiadomości: Wysyłanie ofierze gróźb za pomocą SMS-ów, e-maili, czy wiadomości w mediach społecznościowych jest częstym narzędziem sprawców przemocy.
Publikacja prywatnych informacji: Sprawcy często grożą ujawnieniem prywatnych zdjęć lub informacji, aby zmusić ofiarę do posłuszeństwa.
Cyberprzemoc, jako forma przemocy domowej, stanowi poważne zagrożenie, które wymaga zdecydowanej reakcji zarówno ze strony organów ścigania, jak i instytucji wsparcia. Polskie prawo coraz lepiej odpowiada na potrzeby ofiar cyberprzemocy, zapewniając im narzędzia do ochrony i dochodzenia swoich praw. Kluczowe jest jednak, aby ofiary były świadome swoich praw i możliwości, jakie oferuje im system prawny oraz organizacje pomocowe.
Magdalena Messer
Copywriterka. Sed ut perspiciatis unde omnis iste natus error sit voluptatem accusantium doloremque laudantium, totam rem aperiam, eaque ipsa quae ab illo inventore veritatis et quasi architecto beatae vitae
Stowarzyszenie Pactum
ul. Mickiewicza 38, 74-400 Dębno
tel. 502 455 394
tel. 789 423 892
e-mail: biuro@stowarzyszeniepactum.pl
Zadanie współfinansowane ze środków Województwa Zachodniopomorskiego